بیماری آنسفالیت در نوزادان، علائم و روشهای درمان آن

بیماری آنسفالیت در نوزادان چیست؟

قبل از اینکه شما را با چگونگی تاثیر بیماری آنسفالیت بر روی سلامتی نوزادان آشنا کنیم، اجازه دهید تا ابتدا بدانیم که این بیماری چیست و چگونه به وجود می‌آید؟ بیماری آنسفالیت در نوزادان یک نوع بیماری عصبی نادر است، که در بدن نوزادان چند ماهه و یا یک ساله رخ می‌دهد.

به عنوان یک مادر جوان و بی‌تجربه به خاطر داشته باشید که بروز این بیماری در بدن فرزندتان ممکن است منجر به بروز التهاب در بافت‌های مغز او شده و حالت تشنج، تهوع و استفراغ را به دنبال داشته باشد.1
 

علل بیماری

از آنجا که میکروب‌های زیادی هستند که می‌توانند باعث بیماری آنسفالیت شوند، عفونت نیز به روش‌های مختلفی گسترش پیدا می‌کند.

یکی از خطرناک‌ترین و رایج‌ترین علت بیماری آنسفالیت، ویروس تب خال (HSV) است. HSV ویروسی است که باعث ایجاد تب خال در اطراف دهان کودکان می‌شود، اما زمانی که این ویروس به مغز برسد، ممکن است کشنده باشد. خوشبختانه، آنسفالیت ناشی از ویروس HSV بسیار کم است.

آنسفالیت یک عارضه بسیار نادر از بیماری لایم است که از طریق کنه یا از طریق بیماری هاری گسترش یافته توسط حیوانات هار، ایجاد می‌شود.

پشه‌ها نیز می‌توانند ویروس برخی از انواع آنسفالیت، از جمله آنسفالیت نیل غربی، آنسفالیت سنت لوئیس و آنسفالیت اسب غربی را گسترش دهند.

انواع خفیف‌تر آنسفالیت ممکن است پس از برخی بیماری‌های کودکی مثل آبله مرغان، سرخک، اوریون، سرخچه (سرخچه آلمانی) و مونوکلئوزیس، یا همزمان با این بیماری‌ها به وجود آیند. ویروس‌هایی مانند ویروس آبله مرغان اغلب از طریق ترشحات بینی و گلو در هنگام سرفه و عطسه، منتشر می‌شوند.

آنسفالیت ممکن است در اثر عفونت‌های باکتریایی مانند مننژیت باکتریایی ایجاد شود اما این مورد کمتر اتفاق می‌افتد. برخی از انگل‌ها، مانند توکسوپلاسموز (که در مدفوع گربه‌ی بیمار پیدا می‌شود) نیز می‌تواند باعث ایجاد بیماری سرسام در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند شود.

سردرد شدید

حالت تهوع و استفراغ

خشکی گردن

ناسازگاری

تغییرات شخصیتی

تشنج

مشکل در صحبت کردن و گوش دادن

توهم

از دست دادن حافظه

خواب آلودگی

کما

پیدا کردن برخی از این علائم سخت است اما علائم مهمی که باید پیدا کنید عبارتند از:

استفراغ

ملاج متورم (یک نقطه نرم و متورم)

گریه‌ای که متوقف نشود و هنگام بغل کردن نوزاد بیشتر شود .

گرفتگی بدن

به دلیل اینکه ورم مغز می‌تواند همزمان با دیگر بیماری‌های ویروسی، یا بعد از آنها ایجاد شود، گاهی علائم و نشانه‌های ورم مغز قبل از خود بیماری ظاهر می‌شوند. اما اغلب آنسفالیت بدون هیچ علامتی و به طور ناگهانی ظاهر می‌شود.2

علائم و نشانه‌ های بیماری آنسفالیت در بدن نوزادان

علائم بیماری آنسفالیت می‌تواند در طی چند روز و یا حتی در برخی موارد، در طی چند ساعت در بدن نوزاد شما بروز کند و به سرعت هم سلامت کودک نو پای شما را تحت تاثیر خود قرار دهد. برخی از علائم شایع بروز بیماری آنسفالیت در بدن نوزادان عبارتند از:

بروز حالت تهوع و استفراغ در کودکان مبتلا به بیماری آنسفالیت

سفت شدن عضلات بدن نوزادان مبتلا به بیماری آنسفالیت

در برخی شرایط ممکن است کودک مبتلا به بیماری آنسفالیت، به شدت گریه کند

از دست دادن اشتها در نوزادان مبتلا به بیماری آنسفالیت

تحریک‌پذیر شدن شدید نوزادانی که یکی از علائم رایج بیماری آنسفالیت را در بدن خود تجربه می‌کنند

بروز حالت تورم در بافت نرم جمجمه نوزادن مبتلا به بیماری آنسفالیت

بروز سردرد شدید در کودکان مبتلا به بیماری آنسفالیت

تشنج کردن نوزاد مبتلا به بیماری آنسفالیت

از دست دادن حس‌های بدن نوزادان مبتلا به بیماری آنسفالیت

بروز مشکل دو دیدی در نوزاد مبتلا به بیماری آنسفالیت

از دست دادن حافظه در نوزادان مبتلا به بیماری آنسفالیت

بروز بی‌حالی و یا خواب‌آلودگی شدید در نوزادان مبتلا به بیماری آنسفالیت

کاهش قدرت آگاهی کودک مبتلا به بیماری آنسفالیت

بروز حالت لرزش در کل بدن نوزاد مبتلا به بیماری آنسفالیت.1

راه های تشخیص آنسفالیت

پزشک معمولاً از روی شرح حال و معاینه کودک به وجود آنسفالیت شک می کند؛ محل زندگی و شرح حال، مسافرت اخیر بیمار و سابقه تماس با حیوانات یا نیش پشه می تواند در رسیدن به تشخیص کمک کننده باشد.

مهمترین آزمایش تشخیصی، بررسی مایع مغزی نخاعی است. آزمایش تشخیصی دیگر نوار مغز است که در مراحل بسیار ابتدایی می تواند امواج غیرطبیعی وقوع بیماری را نشان دهد. انجام سیتی اسکن و ام آر آی مغز نیز به تشخیص کمک می کند.4
 

چه موقع باید با پزشک مشورت کرد؟

اگر کودکتان تب بالایی دارد، و مبتلا به یکی از بیماری‌های دوران کودکی (آبله مرغان، سرخک، اوریون) یا در مرحله بهبودی از بیماری‌های دوران کودکی است، باید با پزشک مشورت کنید.

اگر کودک هر کدام از علائم زیر را دارد باید فورا زیر نظر پزشک قرار گیرد. این علائم عبارتند از:

سردرد شدید

تشنج

خشکی گردن

عدم توانایی نگاه کردن به نور زیاد

دوبینی

مشکل در راه رفتن

مشکل در صحبت کردن و شنیدن

مشکل در حرکت دادن دست و پا

از دست دادن حس در هر قسمتی از بدن

تغییر ناگهانی شخصیت

مشکل حافظه

لتارژی یا خواب آلودگی

از دست دادن هوشیاری

اگر نوزاد شما هر کدام از علائم زیر را دارد، باید فورا به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید:

تب بالا یا تب بالای 4/100 درجه فارنهایت (38 درجه سانتیگراد) در نوزادان کمتر از سه ماه

تورم ملاج

هرنوع خشکی در بدن

بی حالی یا رنگ پریدگی

بی اشتهایی

استفراغ

گریه بدون وقفه.2

نکات مراقبتی و پیشگیری از آنسفالیت

در حال حاضر با پیشرفت علم و بهداشت در کشور، برای پیشگیری از آنسفالیت در کودکان اقدامات و پیشرفت هایی حاصل شده است.  

ریشه‌کن شدن و جلوگیری از برخی علل آنسفالیت چون آبله مرغان، واکسیناسیون بیماری های اوریون، سرخک و سرخجه خصوصاً در کودکان، از عوامل پیشگیری است. همچنین  تولید واکسن‌هایی برای سفر در نواحی پرخطر برای افراد از دیگر موارد هستند.

واکسیناسیون در دوران کودکی از عوامل پیشگیری برای بسیاری از بیماری‌هاست. بنابراین انجام واکسیناسیون توصیه شده توسط پزشک برای کودک بسیار مهم است.

پرستار بچه علاوه بر انجام وظایف و همراهی کودک و خانواده در خصوص اهمیت واکسیناسیون می تواند به خانواده ها توضیحات کاملی دهد. 

ارتباط و تماس کودکان با افراد مبتلا به کنترل شده و دور باشد.

کودکان می بایست برای پیشگیری از انتقال آنسفالیت از طریق نیش حشرات:

در ساعات ازدیاد پشه ها در محیط خارج از منزل نباشند.

نقش لباس‌ها در محافظت از نیش پشه موثر است مانند: پوشیدن بلوز آستین بلند و رنگ روشن و شلوار‌های پاچه بلند

محیط قبل از حضور کودک با استفاده از دفع کننده حشرات ایمن باشد.

جلوگیری و محدودیت از تماس کودک با خاک، برگ و سبزیجات از نیش کنه جلوگیری خواهد کرد.

بررسی مرتب کودک و حیوانات خانگی از کنه.3
 

مادران شیرده

مادران شیردهی که دارای ضایعات تبخالی به ویژه در ناحیه لب، دهان و دستان هستند ضمن رعایت کامل موازین بهداشتی باید قبل از شیردهی دست های خود را کاملا با آب و صابون بشویند و هنگام شیردهی از ماسک و دستکش استفاده و از بوسیدن نوزاد خودداری کنند.

مادران دارای ضایعات تبخال از تماس مستقیم این ضایعه با پوست کودک به شدت پرهیز کنند و نباید نوزاد از سینه ای که دارای زخم تبخالی است، تغذیه کند.4

روش‌های درمان بیماری آنسفالیت در نوزادان

روش‌های درمانی بسیاری برای از بین بردن بیماری انسفالیت در بدن نوزادان و کاهش علائم آن وجود دارد، که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

استفاده از داروهای ضد ویروسی در نوزادن مبتلا به بیماری انسفالیت.

به کار بردن داروهای ضد باکتری در کودکان مبتلا به بیماری انسفالیت.

استفاده از داروهای استروئیدی در نوزادانی که از تورم شدید بافت مغزی رنج می‌برند.

به کار بردن داروهای ضد تشنج در نوزادان و کودکان نوپا که از مشکل تشنج رنج می‌برند، الزامی است.

OTC دارویی است که بیشتر از داروهای دیگر برای نوزادان مبتلا به تب و سردرد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

البته، در چنین مواردی پزشکان متخصص اطفال ممکن است داروهای آرام‌بخش را نیز برای کاهش بی‌قراری و تحریک‌پذیری نوزادان مبتلا به بیماری انسفالیت تجویز کنند.1

پینوشتها
1.www.mamanam.com
2.www.drsheykholeslami.com
3.www.asanism.com
4.www.irna.ir